Mahkeme kararı ile birlikte, Erdemir çelikhane cüruflarının tehlikeli atık olduğu yönündeki bilimsel tespit hukuki zeminde güçlenirken, bölgenin tarım, orman ve sulak alanları bu ciddi tehditten şimdilik kurtulmuş oldu.

Karadeniz'den Tarım Arazilerine Uzanan Tehlike

Mücadelenin başlangıcı, Erdemir’in cüruf atıklarıyla Karadeniz’i doldurarak yeni alanlar kazanma girişimine dayanıyordu. Deniz dolgusunun bakanlıkça yasaklanmasının ardından, cüruf atıkları bu kez özel şirketler aracılığıyla Kdz. Ereğli, Alaplı ve Akçakoca’daki tarım ve orman alanlarına yönlendirildi. Bu durum, bölge halkını ve çevre gönüllülerini ayağa kaldırdı.

Platformun açıklamasına göre, halkın azimli protestoları ve eylemlerinin yanı sıra, gönüllü avukatlar Pembe Mine Yılmaz ve Yakup Okumuşoğlu’nun vekâletleriyle 7 yıl süren soluksuz bir hukuk savaşı başlatıldı. Bu süreçte şimdiye kadar tam 7 tehlikeli atık tesisi kapatıldı.

Köylülerin Omuzladığı 1 Milyon Liralık Yük

Bölge halkının çevre davasına verdiği destek ve fedakârlık, mücadelenin en çarpıcı yanını oluşturuyor. Köylüler, açılan davaların masrafları ve zorunlu keşif ödemeleri için 1 milyon liraya yakın mahkeme masrafını imece usulüyle toplayarak ödedi. Sadece son keşif mahkemesi için dahi 120.000 TL toplanarak vezneye yatırıldı.

TÜBİTAK Tescilledi: Cüruf Tehlikeli Atıktır

Hukuki süreçte en önemli dönüm noktası Alaplı OSB’deki Kılıçlar Madencilik tesisine açılan davada yaşandı. Tesisin aldığı "ÇED’e gerek yoktur" kararına itiraz eden platformun başvurusu üzerine, keşif bilirkişileri cüruf örneklerini analiz için TÜBİTAK'a gönderdi.

TÜBİTAK’tan gelen analiz raporu, atıkların "Tehlikeli Atık" olduğunu açıkça belirterek Çevre Bakanlığı’na uyarıda bulundu ve mahkeme bu karar üzerine ilk ÇED iptalini gerçekleştirdi. Danıştay sürecinin ardından dosya yeniden Zonguldak İdare Mahkemesi’ne döndü. İkinci kez yapılan keşif raporlarının da dava dilekçesini doğrulaması üzerine Mahkeme, ÇED iptalini kesin olarak kararlaştırdı.

Platform yetkilileri, kararda cürufun tehlikeli atık olarak net bir şekilde ifade edilmese de, çevresel zararlara yapılan göndermelerin mücadeleyi kazandığını gösterdiğini belirtti.

Atık Gölüne Çevresel Statü Kazanımı

Mücadele sadece tesislerin kapatılmasıyla sınırlı kalmadı. Alaplı’da cüruf şirketlerinin atıklarla doldurmayı hedeflediği, 8.5 hektarlık alanda yeraltı sularından oluşan bir göl de hukuki bir zaferle koruma altına alındı. Mahkeme, bu sonradan oluşan gölün flora ve faunasını tamamladığına hükmederek gölün doğal statüsünü tescilledi.

Batı Karadeniz Çevre Gönüllüleri Platformu, Erdemir’in açılan davalar ve kamuoyu baskısı nedeniyle şu an için cüruf atıklarını dışarı çıkarmadığını ve bölgede aktif cüruf işleyen tesis kalmadığını vurguladı. Açıklamanın sonunda, “Bölgemizi tehlikeli atıklara karşı savunduk. Yaşamı ve yaşadığımız bölgeyi savunmaya devam edeceğiz,” mesajı yinelendi.